490. Sanat Buluşmamızda, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin karikatürist Turhan Selçuk anısına açtığı kültür evini ziyaret edeceğiz.
Modern Türk karikatürünün öncüsü olan ve çağdaş karikatüre kendi üslubunu veren Turhan Selçuk, Muğla'nın Milas ilçesinde doğdu. Adana Erkek Lisesi'nde okurken ilk karikatürleri Türk Sözü gazetesinde çıktı. Kırmızı Beyaz, Şut, Akbaba, Tasvir, Bugün ve Aydede dergilerinde karikatürist olarak çalıştı. İlk kişisel sergisini İstanbul Şehir Galerisi'nde açtı. Kardeşi İlhan Selçuk'la birlikte 1952'de mizah dergisi 41 Buçuk'u çıkardı. Avrupa'yı gezip izlenimlerini Milliyet gazetesinde yayımladı. 1950'lerden itibaren dünya basınında, uluslararası antolojilerde ve dergilerde dönemin büyük ustalarıyla birlikte yer aldı. Güncel olayların, olguların içindeki insana tarih, kültür, sanat ve bilgi birikimiyle yaklaştı. İlhan Selçuk'la 1956 yılında mizah dergisi Dolmuş'u, 1958'de Karikatür'ü yayımladı. İlk kitabı Turhan Selçuk Karikatür Albümü 1954'te yayımlandı. 1956'da Uluslararası Bordighera Karikatür Yarışması'nda (İtalya) birincilik ödülü Altın Palmiye'yi kazandı. 1957'de Milliyet gazetesinde Abdülcanbaz'ı çizmeye başladı. 1958 yılında İtalyan mizah dergisi Il Travaso'nun kadrosuna girdi. 140 Karikatür (1959),Turhan 62 (1962), Hiyeroglif (1964), Hal ve Gidiş Sıfır (1969), Söz Çizginin (1979), İnsan Hakları (1995), Önce Çizgi Vardı (2002) adlı karikatür albümleri yayımlandı. Milliyet, Yeni İstanbul, Akşam ve Cumhuriyet gazetelerinde çalıştı. 1969'da Semih Balcıoğlu ve Ferit Öngören'le birlikte Karikatürcüler Derneği'ni kurdu. 12 Mart 1971 askerî darbe döneminde gözaltına alındı. Abdülcanbaz, Dostlar Tiyatrosu ve İstanbul Devlet Tiyatrosu gibi pek çok sanat kurumunda sahnelendi. 1971'de Türkiye Sanatçılar Birliği'nin Halkın Sanatçısı ödülünü alan Selçuk, 1998'de "Devlet Sanatçısı" unvanını reddetti. 1989 yılında Tüyap Kitap Fuarı'nın onur sanatçısı seçildi. 1992 yılında Dışişleri Bakanlığı ve Avrupa Konseyi'nin düzenlediği İnsan Hakları Karikatür Sergisi dünyanın çeşitli kentlerinde sergilendi. 2002'de "Çizgide 60. Yıl Sanat Gecesi: Turhan Selçuk" etkinliği gerçekleştirildi. Yurt içi ve yurt dışında çok sayıda sergi açtı. Ulusal ve uluslararası pek çok ödül aldı. Atlas, Can Can, Caricature et Caricaturistes, DDT, Die Weltwoche, Il Travaso, Inostrannaya Literatura, Nebelspalter, La Codorniz ve Pardon gibi pek çok uluslararası gazete ve dergide karikatürleri yayımlandı. Tarih, toplum ve dünya üzerine sürekli düşünen Turhan Selçuk'a göre karikatür; aydınlanmanın, aklın ve zekânın sanatıdır. Her dönemde baskıcı erke karşı duran sanatçı, düşüncelerinden ve inançlarından asla ödün vermedi.
1941 yılında yayınladığı ilk karikatürünün ardından uzun yıllar bu alandaki üretimlerini çeşitli gazetelerde sürdüren, Türkiye karikatür tarihinde önemli bir yeri bulunan kültür insanı Turhan Selçuk’un ismini taşıyan Kültür Evi, karikatürist Cemil Cem’in Cem Sokak’ta bulunan tarihi evinde hayat buldu. Küratörlüğünü kızı Aslı Selçuk’un üstlendiği sergide aile koleksiyonundan 65 adet orijinal karikatür, kişisel eşya, ödüller ve Turhan Selçuk’a armağan edilen eserlerle beraber toplamda 254 parça yer alıyor. Turhan Selçuk’un kariyerinin ilk yıllarından başlayarak gelişen çizgisi, on yıllık dönemlere ayrıştırılarak inceleniyor. Sergi’de Abdülcanbaz ve Hababam Sınıfı gibi toplumda kendine yer edinmiş karikatürlerin oluşumuna da tanıklık ediliyor. Uluslararası basında yer alan karikatürler, dergi ve kitap kapakları Selçuk’un uluslararası bir değer olduğunu ve üretkenliğinin çeşitliliğini görme imkanı veriyor. Türk karikatürünün temel taşlarından olan Cemil Cem’in de anıldığı sergide Osmantan Erkır koleksiyonundan 26 adet orijinal Cemil Cem karikatürü de yer alıyor. Cem’e ayrılan özel odada Atatürk Kitaplığı arşivinden alınan dergiler ve çeşitli karikatürlerinden görseller ile İstanbul Resim Heykel Müzesi koleksiyonunda bulunan ünlü “Veli Efendi Çayırı” resminin röprodüksiyonu da sergileniyor. Sergide bizlere mekan sorumlusu Zahide Hanım eşlik edecektir.
*Sanat buluşmalarımız üyelerimiz için ücretsiz, misafirler için 500 TL, 12 yaş üstü çocuklar için ise 250 TL’dir. Misafirleriniz için gezi öncesinde dernek hesabımıza bağış olarak yatırılmasını rica ediyoruz.
21 Ocak Salı
12:00-13:00
Adres: Caferağa Mahallesi, Cem Sokak No:6 Kadıköy
https://maps.app.goo.gl/rv1zUeDpwS86JQ487?g_st=com.google.maps.preview.copy
